Bazı testler çok hayati… Bebeğinizi kucağınıza aldığınız andan itibaren yaptıracağınız aşıları kadar testleri de son derece önemli. Peki nedir bu testler? Memorial Dicle Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Erhan Aydın’a sağlıklı bir yaşam için ilk günden itibaren yapılması gereken testlerin neler olduğunu sorduk.
Yaşamın ilk gününden itibaren yenidoğan testleri
Yenidoğan döneminde, kan grubu tayini ve yaşamın ilk 48-72 saatini takiben de doğumsal metabolik hastalıkların belirlenmesine yönelik testler yapılmaktadır. Metabolik hastalıklar beslenme ile ortaya çıkmakta ve bu testlerin yapılması için çocuğun beslenmeye başlamış olması gerekmektedir. Metabolik hastalık taraması için topuktan kan alma işlemi ilk 7-10 gün içinde yapılmalıdır. Topuktan alınan kan ile fenilketonüri ve kongenital hipotiroidi gibi büyüme-gelişme ve zeka geriliği yapabilecek hastalıkların tanısı konulabilir. Buna uygun tedavi ve diyet uygulaması ile hastalık kontrol altına alınabilir. Yine yenidoğan döneminde sıkça görülen sarılıklar nedeniyle bilirubin testlerinin yapılması öncelikli tetkikler arasındadır.
İki yaşa kadar tam kan sayımı
Ailelerin, bebeklerinin sağlıklı olduğunu düşünerek düzenli doktor kontrollerini aksatması ve bazı tetkikleri yaptırmaması önemli hastalıkların atlanmasına neden olabilir. Sağlıklı çocuklarda 9-12 aylar arasında tam kan sayımı, serum demir düzeyi, tam idrar tetkiki yapılmalıdır. 2yaş civarında, okul öncesi dönemde tam kan sayımı, tam idrar tetkiki ve rutin biyokimyasal testler (serum lipid düzeyleri dahil) yapılmış olmalıdır. Ayrıca riskli sanayi bölgelerinde yaşayan kişilerin çocuklarının kan kurşun düzeyine de bakılmalıdır.
Okul öncesinde hepatit kontrolü
Çocukların okul öncesinde, yenidoğan döneminde hepatit aşısı yapılmış olsa da HBsAg ve AntiHBs tahlilleri yapılmalı, bağışıklık ve aşılama durumları kontrol edilmelidir. Uygun görüldüğünde çocuklar hepatit aşısı da olmalıdır. Bu dönemde dışkıda parazit araması da yapılması gereken testler arasındadır. Bunun yanında aşırı kilolu çocuklarda şeker hastalığı açısından kan şeker düzeyleri ve büyüme geriliği olan çocuklarda ise çeşitli hormon düzey kontrolleri gereklidir.
Hangi testlerin yaptırılacağına doktor karar vermeli
Kişiye ait risk faktörleri, daha önceden geçirilmiş hastalıklar, operasyonlar, aile öyküsü veya genetik özellikleri yapılacak tahlillerin içeriğini ve sıklığını belirleyecektir. Yapılacak tahlillerin öncesinde ve sonrasında doktora danışarak ayrıntılı bilgi edinilmesi gereklidir. Doktor, tahlil öncesi ve sonrasında yapılması gerekenler hakkında bilgilendirme yapacak, gerektiğinde ilave tetkik ve tanı yöntemlerini önerecektir.
